سینوزیت یکی از مشکلات شایعی است که با گرفتگی بینی، سردرد، فشار در صورت و ترشحات چرکی شناخته می‌شود، اگرچه بیشتر افراد آن را یک مشکل فصلی یا ساده می‌دانند، اما در صورت عدم درمان به عوارض جدی‌تری منجر می‌شود، واقعا می‌توان سینوزیت مزمن را بدون جراحی درمان کرد؟ در این مطلب با روش‌های نوین و مؤثر درمان سینوزیت آشنا می‌شوید.
سینوزیت چیست؟
سینوس‌ها حفره‌هایی پر از هوا هستند که در استخوان‌های جمجمه و صورت، یعنی در پیشانی، پشت گونه‌ها و بین چشم‌ها قرار گرفته‌اند، این حفره‌ها به طور طبیعی لایه‌ای نازک از مخاط تولید می‌کنند که وظیفه مرطوب نگه داشتن مسیرهای بینی را بر عهده دارد.
این مخاط از طریق کانال‌های باریکی به بینی راه پیدا کرده و از آنجا خارج می‌شود و زمانی که این حفره‌ها یا مسیرهای خروجی آن‌ها به دلایل مختلف ملتهب و مسدود شوند، مخاط نمی‌تواند به درستی تخلیه شود، تجمع مخاط، محیطی مناسب برای رشد میکروب‌ها (ویروس‌ها، باکتری‌ها یا قارچ‌ها) ایجاد می‌کند و در نتیجه عفونت و التهاب سینوس‌ها یا همان سینوزیت رخ می‌دهد.
علائم رایج سینوزیت
شناخت علائم سینوزیت اولین گام برای جستجوی درمان سینوزیت است، این نشانه‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و شدت آن‌ها نیز متغیر است، برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- گرفتگی یا انسداد بینی، این حالت تنفس از راه بینی را دشوار می‌کند.
- ترشحات بینی که غلیظ و به رنگ زرد یا سبز بوده و همچنین ممکن است فرد ترشحات پشت حلق را حس کند.
- درد و فشار در صورت، این درد معمولا در پیشانی، گونه‌ها، اطراف چشم‌ها و حتی دندان‌های بالایی حس می‌شود و ممکن است هنگام خم شدن به جلو بدتر شود.
- سردردهای سینوسی اغلب در ناحیه پیشانی یا پشت چشم‌ها متمرکز هستند.
- کاهش حس بویایی و چشایی در اثر التهاب سینوس‌ها
- سرفه، به‌خصوص در شب‌ها، می‌تواند یکی از نشانه‌ها باشد.
- تب خفیف تا متوسط، به ویژه در سینوزیت حاد، دیده می‌شود.
- بدن در هنگام مبارزه با عفونت، انرژی زیادی مصرف می‌کند و این امر سبب خستگی می‌شود.
- تجمع ترشحات عفونی می‌تواند سبب بوی نامطبوع دهان شود.
- احساس پری یا فشار در گوش‌ها.
اگر شما هم دچار علائمی مانند گرفتگی مداوم بینی، سردردهای سینوسی، ترشحات چرکی یا احساس فشار در صورت هستید، نشانه‌های سینوزیت مزمن بوده و در چنین شرایطی، مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی ضروری است، برای بررسی و درمان .دقیق، می‌توانید با دکتر مازیار مطیعی، متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید
.جهت دریافت نوبت، همین حالا با شماره ۰۹۰۵۹۴۱۶۶۲۶ تماس بگیرید.
علت بروز سینوزیت
عوامل مختلفی سبب التهاب و انسداد سینوس‌ها می شوند و شناخت این دلایل به پیشگیری و انتخاب روش درمانی بهتر کمک می‌کند:
عفونت‌های ویروسی
سرماخوردگی‌های معمولی شایع‌ترین علت سینوزیت حاد هستند.
عفونت‌های باکتریایی
گاهی پس از یک عفونت ویروسی یا به دلیل انسداد طولانی‌مدت سینوس‌ها، باکتری‌ها رشد کرده و سبب عفونت سینوسی می‌شوند.
آلرژی‌ها
حساسیت به گرده گیاهان، گرد و غبار، شوره‌ی حیوانات یا سایر مواد آلرژی‌زا می‌تواند سبب التهاب مزمن در بینی و سینوس‌ها شود.
انحراف تیغه بینی
کج بودن تیغه میانی بینی مسیر تخلیه یک یا چند سینوس را مسدود می‌کند، که در بیشتر موارد با عمل انحراف بینی رفع خواهد شد.
سیستم ایمنی ضعیف
افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به دلایلی مانند بیماری‌های خاص یا مصرف برخی داروها ضعیف شده، بیشتر در معرض عفونت‌های سینوسی هستند.
عفونت‌های دندانی
گاهی عفونت از یک دندان در فک بالا به سینوس ماگزیلاری (گونه‌ای) گسترش می‌یابد.
بیماری‌هایی مانند فیبروز کیستیک
این بیماری ژنتیکی بر عملکرد غدد ترشح کننده مخاط در بدن، از جمله سینوس‌ها، تاثیر می‌گذارد.
بیشتر بخوانید: پولیپ بینی
انواع درمان‌های سینوزیت
خوشبختانه، روش‌های مختلفی برای درمان سینوزیت و کاهش علائم آزاردهنده آن وجود دارد که در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم.
درمان دارویی
درمان دارویی یکی از اولین گام های درمان سینوزیت است، پزشک بر اساس وضعیت بیمار، داروهای زیر را ممکن است تجویز کند:
- اسپری‌های بینی حاوی کورتیکواستروئید که به کاهش التهاب در مجاری بینی و سینوس‌ها کمک می‌کنند و یکی از اصلی‌ترین درمان‌ها برای سینوزیت، به ویژه نوع مزمن و آلرژیک، هستند.
- اگر پزشک تشخیص دهد که عفونت سینوسی شما علت باکتریایی دارد، مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند
- داروهای ضد احتقان به شکل قرص یا اسپری بینی وجود دارند و به باز شدن مجاری بینی و کاهش گرفتگی کمک می‌کنند.
- مسکن‌هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد صورت و سردرد کمک کنند.
- اگر سینوزیت شما علت آلرژیک داشته باشد، پزشک داروهای آنتی‌هیستامین را برای کنترل واکنش‌های آلرژیک تجویز می‌کند.
- استفاده از سرم نمکی یا محلول‌های آب نمک برای شستشوی مجاری بینی به رقیق شدن مخاط، پاک‌سازی سینوس‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کند.
درمان خانگی
در کنار درمان‌های دارویی، برخی روش‌های خانگی نیز می‌توانند به تسکین علائم و تسریع روند بهبودی در درمان سینوزیت کمک کنند:
- استراحت کافی، باید به بدن خود فرصت دهید تا با عفونت مبارزه کند.
- نوشیدن مایعات فراوان شامل مصرف آب، چای گرم و سوپ به رقیق شدن مخاط و تسهیل تخلیه آن کمک می‌کند.
- استنشاق بخار آب گرم از یک کاسه آب داغ یا زیر دوش آب گرم به مرطوب شدن مجاری بینی و باز شدن سینوس‌ها کمک می‌کند.
- قرار دادن یک حوله گرم و مرطوب روی صورت مثل پیشانی و گونه‌ها به کاهش درد و فشار سینوسی کمک می‌کند.
- بالا نگه داشتن سر هنگام خواب که به تخلیه بهتر سینوس‌ها کمک می‌کند.
- ماساژ آرام نواحی پیشانی و گونه‌ها با روغن‌هایی مانند روغن زیتون یا سیاه‌دانه به کاهش فشار کمک می‌کند.
- خشک کردن موها پس از حمام، چرا که رطوبت طولانی مدت سر می‌تواند شرایط را برای برخی افراد بدتر کند.
درمان‌های مکمل و طب سنتی
برخی افراد برای درمان سینوزیت به روش‌های طب سنتی یا درمان‌های مکمل روی می‌آورند، این روش‌ها می‌توانند در کنار درمان‌های پزشکی استفاده شوند:
- ماساژ صورت و پیشانی با روغن سیاه‌دانه یا چکاندن یک قطره در بینی در طب سنتی توصیه شده است.
- برخی معتقدند استنشاق بخار پیاز پخته شده در آب یا قرار دادن پیاز خرد شده در محیط به باز شدن بینی کمک می‌کند.
- ترکیب عسل طبیعی و آب لیموی تازه به دلیل خواص ضد میکروبی و تقویت کننده سیستم ایمنی می‌تواند مفید باشد.
- طب سوزنی به کاهش التهاب و درد در سینوزیت کمک می‌کند.
- در طب سنتی گاهی از حجامت یا بادکش در نواحی خاصی از صورت و سر برای کمک به تخلیه سینوس‌ها استفاده می‌شود.
- استنشاق دود عنبر نسارا یکی از روش‌های قدیمی برای درمان عفونت‌ها از جمله سینوزیت است.
درمان جراحی
اگر درمان‌های دارویی و سایر روش‌ها در بهبود سینوزیت مزمن یا سینوزیت ناشی از مشکلات ساختاری موثر نباشند، جراحی ممکن است یک گزینه برای درمان سینوزیت باشد.
جراحی آندوسکوپیک سینوس
یک روش کم‌تهاجمی است که با استفاده از دوربین آندوسکوپی انجام می‌شود، در این روش، جراح از طریق سوراخ‌های بینی وارد سینوس‌ها شده و بدون ایجاد برش خارجی، مجاری سینوسی را باز کرده، انسدادها، ترشحات چرکی، پولیپ‌ها یا بافت‌های ملتهب را خارج می‌کند.
سینوپلاستی با بالون
این یک روش کم خطر تر است که در آن یک بالون کوچک از طریق بینی به دهانه مسدود شده سینوس وارد می‌شودو سپس بالون باد شده و دهانه سینوس را باز می‌کند، پس از آن بالون خالی و خارج می‌شود.
پیشگیری از عود سینوزیت
پیشگیری همیشه بهتر از درمان سینوزیت است، با رعایت برخی نکات می‌توان احتمال ابتلا یا بازگشت سینوزیت را کاهش داد:
- اگر آلرژی دارید، با پزشک خود برای کنترل آن همکاری کنید.
- دست‌های خود را به طور مرتب بشویید، از تماس نزدیک با افراد بیمار خودداری کنید و واکسن آنفولانزا را سالانه تزریق کنید.
- از کشیدن سیگار و قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران خودداری کنید.
- اگر مستعد سینوزیت هستید، شستشوی روزانه بینی با محلول سالین می‌تواند به پاک نگه داشتن سینوس‌ها کمک کند.
- عفونت‌های دندانی را به سرعت درمان کنید.
- هیدراته نگه داشتن بدن به رقیق ماندن مخاط کمک می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه بسیاری از موارد سینوزیت حاد خود به خود یا با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابند، اما در برخی شرایط مراجعه به پزشک برای دریافت درمان سینوزیت ضروری است:
- علائم شما بیش از ۱۰ روز ادامه دارد و بهبودی حاصل نشده است.
- علائم شما شدید است، مانند تب بالا بیش از ۳۸.۷ درجه سانتی‌گراد، سردرد بسیار شدید یا درد شدید صورت.
- علائم شما پس از یک دوره بهبودی نسبی، دوباره بدتر شده‌اند.
- دچار مشکلات بینایی شده‌اید مانند تاری دید، دوبینی یا کاهش دید.
- تورم یا قرمزی در اطراف یک یا هر دو چشم خود مشاهده می‌کنید.
- دچار سفتی گردن یا گیجی شده‌اید.
- به طور مکرر چهار بار یا بیشتر در سال به سینوزیت مبتلا می‌شوید.
- علائم سینوزیت مزمن را بیش از ۱۲ هفته دارید.
سوالات متداول
سینوزیت خود به عنوان التهاب سینوس‌ها مسری نیست، اما اگر علت آن عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی باشد، آن ویروس از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و سبب بیماری در فرد دیگر گردد که ممکن است منجر به سینوزیت شود یا نشود.
تفاوت اصلی در مدت زمان علائم است، سینوزیت حاد کمتر از ۴ هفته طول می‌کشد و اغلب پس از یک سرماخوردگی ایجاد می‌شود و سینوزیت مزمن به التهابی گفته می‌شود که علائم آن بیش از ۱۲ هفته ادامه دارد و ممکن است علت‌های پیچیده‌تری مانند آلرژی‌های درمان نشده، پولیپ بینی یا مشکلات ساختاری داشته باشد.
خیر. بیشتر موارد سینوزیت، به‌ویژه سینوزیت حاد، علت ویروسی دارند و آنتی‌بیوتیک‌ها روی ویروس‌ها بی‌اثر هستند، مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به مقاومت دارویی می‌شود.
در نهایت…
درمان سینوزیت بسته به شدت و نوع آن دارویی یا جراحی است، اگر با درمان‌های دارویی بهبودی حاصل نشود، جراحی آندوسکوپی گزینه‌ای مؤثر و کم تهاجمی برای رفع انسداد و بهبود تنفس است و پیگیری مداوم با پزشک و رعایت مراقبت‌های پس از درمان، نقش مهمی در پیشگیری از عود بیماری دارد، انتخاب روش مناسب، کلید رسیدن به بهبودی پایدار است.