آزمایشات قبل از عمل بینی، یکی از مراحل حیاتی و ضروری برای ارزیابی وضعیت عمومی سلامت بیمار پیش از جراحی هستند و این آزمایش ها به جراح کمک می‌کنند تا از آمادگی کامل بدن برای بیهوشی و انجام عمل اطمینان حاصل کند و از بروز عوارض احتمالی پیشگیری شود، حتی اگر فرد ظاهرا سالم باشد، برخی مشکلات پنهان تنها از طریق آزمایش‌ها مشخص می‌شوند، اما دقیقا چه آزمایش‌هایی پیش از عمل بینی لازم است؟ همه بیماران باید این مراحل را طی کنند یا فقط افراد خاص؟
ضرورت انجام آزمایشات قبل از جراحی بینی
آزمایشات قبل از جراحی بینی به منظور بررسی وضعیت سلامت عمومی بیمار انجام می‌شوند و نقش حیاتی در کاهش خطرات حین و بعد از عمل دارند، در ادامه به طور کامل ضرورت انجام آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
بررسی کم‌خونی یا اختلالات خون
کم‌خونی یا مشکلات خونی باعث ضعف، خستگی و کاهش تحمل بیهوشی می‌شود و همچنین در صورت وجود اختلالات خونی، احتمال خونریزی حین جراحی بینی افزایش می‌یابد.
ارزیابی عملکرد کبد و کلیه
کبد و کلیه نقش مهمی در دفع داروها و کنترل روند بهبودی دارند، اختلال در عملکرد آن‌ها باعث عوارض دارویی یا تأخیر در ترمیم زخم‌ها می‌شود.
کنترل قند خون
قند خون بالا یا دیابت پنهان باعث اختلال در ترمیم زخم و افزایش احتمال عفونت پس از عمل می‌شود و شناسایی آن قبل از جراحی بسیار مهم است.
بررسی انعقاد خون
اگر خون به درستی لخته نشود، احتمال خونریزی شدید در حین یا پس از جراحی وجود دارد، این آزمایش‌ها میزان سلامت سیستم انعقادی را مشخص می‌کنند.
نوار قلب (ECG) یا عکس قفسه سینه
در بیماران با سابقه بیماری قلبی یا سن بالا، بررسی عملکرد قلب و ریه پیش از بیهوشی الزامی است تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
آزمایش بارداری در زنان
بیهوشی و جراحی در دوران بارداری برای جنین خطرناک است، بنابراین انجام این آزمایش در زنان مشکوک به بارداری الزامی است.
بررسی وضعیت ایمنی بدن
اگر بدن با عفونت فعال یا ضعف ایمنی مواجه باشد، جراحی ممکن است با تأخیر در بهبود زخم یا خطر عفونت همراه شود و شناسایی این موارد ضروری است.
آزمایشات رایج پیش از عمل بینی
آزمایشات رایجی که برای عمل بینی لازم است، به طور کامل در زیر آورده شده است:
آزمایش CBC
این آزمایش برای بررسی کم‌خونی، عفونت یا اختلال در پلاکت‌ها انجام می‌شود و نتایج آن نشان می‌دهد بدن توان کافی برای ترمیم بافت و مقابله با عوارض احتمالی پس از جراحی دارد یا نه.
آزمایش PT، PTT، INR
با این آزمایش‌ها توانایی بدن برای لخته کردن خون سنجیده می‌شود، اختلال در این فاکتورها منجر به خونریزی‌های خطرناک حین یا پس از عمل بینی می‌شود.
آزمایش قند خون ناشتا
این تست برای بررسی دیابت یا قند خون بالا انجام می‌شود و سطح قند بالا روند ترمیم زخم را کند کرده و احتمال عفونت پس از عمل را افزایش می‌دهد.
آزمایش عملکرد کلیه و کبد
این آزمایش‌ها توانایی بدن در دفع داروهای بیهوشی و ترمیم بافت را بررسی می‌کنند و در صورت اختلال، بیهوشی یا جراحی با خطر بیشتری همراه می‌شود.
نوار قلب
برای بررسی سلامت قلب، خصوصادر افراد بالای ۴۰ سال یا دارای سابقه بیماری قلبی، انجام می‌شود و نتیجه آن به پزشک کمک می‌کند خطرات احتمالی حین بیهوشی را ارزیابی کند.
عکس قفسه سینه
در افراد دارای مشکلات تنفسی، سابقه آسم یا سیگار کشیدن انجام می‌شود و این آزمایش سلامت ریه‌ها را برای بیهوشی عمومی بررسی می‌کند.
تست بارداری
در زنان در سنین باروری ضروری است تا از انجام جراحی در دوران بارداری جلوگیری شود، چراکه بیهوشی و جراحی ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
تست‌های HIV، هپاتیت B و C
در برخی مراکز، برای حفظ ایمنی جراح و تیم درمان، تست بیماری های ویروسی انجام می‌شود و در صورت مثبت بودن، مراقبت های ویژه و رعایت دستورالعمل‌های خاص ضروری است.
چه نکاتی باید قبل از انجام آزمایشات رعایت شود؟
نکات مهمی که باید قبل از انجام آزمایشات پیش از عمل بینی رعایت شود عبارت‌اند از:
- برای برخی آزمایش‌ها مانند قند خون یا عملکرد کبد، باید ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید و فقط آب ساده مجاز است.
- برخی داروها مانند آسپرین یا رقیق‌کننده‌های خون ممکن است نتایج را تغییر دهند یا خطر خونریزی بعد از جراحی بینی ایجاد کنند.
- اگر سابقه بیماری مانند دیابت، فشار خون یا مشکلات قلبی دارید، حتما پیش از آزمایش اطلاع دهید.
- برخی مکمل‌ها و داروهای گیاهی می‌توانند در نتایج آزمایش‌ها اختلال ایجاد کنند یا با داروهای جراحی تداخل داشته باشند.
- حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت پیش از آزمایشات از مصرف سیگار یا مشروبات الکلی پرهیز کنید، چون ممکن است نتایج را تحت‌تأثیر قرار دهد.
- تأخیر در انجام آزمایشات می‌تواند زمان‌بندی جراحی را به هم بزند؛ بهتر است به‌موقع و طبق برنامه پزشک مراجعه کنید.
- هنگام مراجعه به آزمایشگاه مدارک لازم را همراه داشته باشید تا فرایند سریع‌تر انجام شود.
- اطلاع از چرخه قاعدگی در زنان، در برخی موارد، پزشک ترجیح می‌دهد آزمایش در خارج از دوره قاعدگی انجام شود، مخصوصا برای برخی فاکتورهای خونی.
بررسی نتایج آزمایشات و تصمیم‌گیری جراح
پس از انجام آزمایشات پیش از عمل بینی، جراح نتایج را به دقت بررسی می‌کند تا سلامت کلی بیمار را ارزیابی نماید و این بررسی شامل تحلیل مواردی مانند میزان هموگلوبین، عملکرد کبد و کلیه، وضعیت انعقاد خون و سلامت قلب است، اگر نتایج نشان دهنده مشکلاتی مانند کم خونی شدید، اختلالات انعقادی، یا بیماری های زمینه‌ای باشد، جراحی به تعویق افتاده یا نیاز به درمان‌های تکمیلی است و تصمیم نهایی جراح بر اساس تعادل بین ریسک‌ها و فواید عمل گرفته می‌شود تا ایمنی و موفقیت جراحی تضمین شود.
چند روز قبل از عمل باید آزمایش ها انجام شود؟
آزمایش های پیش از عمل بینی معمولا باید ۷ تا ۱۴ روز قبل از تاریخ جراحی انجام شوند تا پزشک زمان کافی برای بررسی نتایج و تصمیم‌گیری داشته باشد، انجام آزمایش ها در این بازه زمانی به جراح اجازه می‌دهد در صورت نیاز به تکرار یا انجام آزمایشات تکمیلی، اقدامات لازم را به موقع انجام دهد و همچنین این زمان برای بیمار نیز فرصت آماده‌سازی بهتر و رفع مشکلات احتمالی را فراهم می‌کند.
سوالات متداول
بله، برای آزمایش هایی مانند قند خون و برخی تست های کبدی ناشتا بودن ۸ تا ۱۲ ساعت قبل ضروری است تا نتایج دقیق و قابل اطمینان به دست آید.
افراد با بیماری زمینه‌ای مانند دیابت یا قلبی نیاز به آزمایش های تکمیلی مثل نوار قلب، آزمایش قند خون دقیق‌تر، عملکرد کلیه و کبد و تست‌های انعقادی برای ارزیابی کامل دارند.
در نهایت…
آزمایشات قبل از عمل بینی بخش ضروری و غیرقابل چشم‌پوشی در روند جراحی هستند که سلامت عمومی بیمار را ارزیابی کرده و ریسک‌های احتمالی را کاهش می‌دهندُ انجام دقیق این آزمایش‌ها به جراح کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را بگیرد و از بروز عوارض پس از جراحی جلوگیری کند، بدون این بررسی‌ها، خطرات بیهوشی و جراحی افزایش می‌یابد، پس برای دستیابی به نتیجه‌ای ایمن و موفق، انجام کامل آزمایشات پیش از عمل بسیار مهم است.